استفاده از روش های چند متغیره در مطالعه تاثیر کمپوست زباله شهری و ورمی کمپوست بر شاخص های رشد و عملکردی کلزا

به منظور تعیین روابط میان عملکرد دانه و اجزای عملکرد گیاه کلزا پژوهش گلخانه­ای در گروه مهندسی علوم خاک دانشگاه تهران به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار اجرا شد. فاکتورها عبارتند از آبیاری در سه سطح: بدون تنش (fc75/0)، تنش متوسط (fc55/0) و تنش شدید (fc35/0( و سطوح مختلف کمپوست و ورمی کمپوست در پنج سطح شامل: عدم کاربرد کود زیستی (شاهد)، کاربرد دو و چهار درصد کمپوست زباله شهری و کاربرد دو و چهار درصد ورمی کمپوست بودند. در این تحقیق 11 صفت نظیر عملکرد دانه، ارتفاع بوته، تعداد غلاف در بوته، مقدار نیتروژن و فسفر اندام هوایی و برخی از شاخص های رشدی اندازه گیری شدند. ضرائب همبستگی ساده نشان داد که تعداد غلاف در بوته بالاترین ضریب همبستگی (958/0=r) و صفت درصد ماده خشک با 265/0=r  کمترین ضریب همبستگی را با عملکرد دانه دارا بودند. در تجزیه رگرسیون دو صفت تعداد غلاف بوته و مقدار فسفر اندام هوایی در ارتباط با عملکرد دانه وارد معادله رگرسیون شدند و در تجزیه به مولفه های اصلی صفات ارتفاع بوته در عامل اول و عملکرد دانه در عامل دوم نمود پیدا کردند. این امر حاکی از این بود که صفات فوق در ارتباط با یکدیگر باعث افزایش عملکرد دانه تحت شرایط تنش خشکی شده اند. با توجه به نتایج همبستگی ها و تجزیه به مولفه­های اصلی می­توان اظهار داشت که با اصلاح صفات رشدی گیاه، ژنوتیپ های ارتفاع بالاتر و تعداد غلاف بالاتر تولید می­شود.